Lừa đảo trực tuyến là vấn đề đã và đang nhận được nhiều sự quan tâm của toàn xã hội. Các đối tượng xấu lợi dụng bối cảnh bùng nổ công nghệ thông tin để thực hiện nhiều vụ lừa đảo trực tuyến, chiếm đoạt tài sản có giá trị cao.
3 nhóm lừa đảo chính
Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) cho biết, có 3 nhóm lừa đảo chính (giả mạo thương hiệu, chiếm đoạt tài khoản và các hình thức kết hợp khác) với 24 hình thức lừa đảo đang diễn ra trên không gian mạng Việt Nam.
Theo ghi nhận của Cục An toàn thông tin, thời gian vừa qua, các vụ lừa đảo trực tuyến đã và đang diễn biến phức tạp trên môi trường số.
Thống kê 6 tháng đầu năm cho thấy tình hình lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam tăng 64,78% so với cùng kỳ năm ngoái; tăng 37,82 % so với 6 tháng cuối năm 2022.
Các hình thức gồm: Lừa đảo "combo du lịch giá rẻ"; lừa đảo cuộc gọi video Deepfake, Deepvoice; lừa đảo "khóa SIM" vì chưa chuẩn hóa thuê bao; giả mạo biên lai chuyển tiền thành công; giả danh giáo viên/nhân viên y tế báo người thân đang cấp cứu; chiêu trò lừa đảo tuyển người mẫu nhí; thủ đoạn giả danh các công ty tài chính, ngân hàng; cài cắm ứng dụng, link quảng cáo cờ bạc, cá độ, tín dụng đen,…; giả mạo trang thông tin điện tử, cơ quan, doanh nghiệp (Bảo hiểm xã hội, ngân hàng…).
Lừa đảo SMS Brandname, phát tán tin nhắn giả mạo; lừa đảo đầu tư chứng khoán, tiền ảo, đa cấp; lừa đảo tuyển cộng tác viên online; đánh cắp tài khoản mạng xã hội, nhắn tin lừa đảo; giả danh cơ quan công an, viện kiểm sát, tòa án gọi điện lừa đảo; rao bán hàng giả hàng nhái trên sàn thương mại điện tử; đánh cắp thông tin căn cước công dân đi vay nợ tín dụng; lừa đảo chuyển nhầm tiền vào tài khoản ngân hàng; lừa đảo dịch vụ lấy lại tiền khi đã bị lừa.
Lừa đảo lấy cắp Telegram OTP; lừa đảo tung tin giả về cuộc gọi mất tiền như FlashAI; lừa đảo dịch vụ lấy lại Facebook; lừa đảo tình cảm, dẫn dụ đầu tư tài chính, gửi bưu kiện, trúng thưởng,…; rải link phishing lừa đảo, seeding quảng cáo bẩn trên Facebook; lừa đảo cho số đánh đề.
Nhiều hình thức dẫn dụ khác nhau
Các hình thức lừa đảo trên không gian mạng được các đối tượng lừa đảo thực hiện bằng nhiều hình thức khác nhau và ngày càng tinh vi, trong đó nhắm vào nhiều nhóm đối tượng, bao gồm: Người cao tuổi, trẻ em, sinh viên, đối tượng công nhân, nhân viên văn phòng…
Mỗi nhóm đối tượng ở độ tuổi khác nhau, kẻ xấu thực hiện những hình thức dẫn dụ khác nhau, mục tiêu chung là lấy lòng tin, đánh cắp thông tin người dùng, sau đó chiếm đoạt tài sản.
Đơn cử, với nhóm đối tượng người cao tuổi, các hình thức lừa đảo phổ biến như lừa đảo "combo du lịch giá rẻ"; lừa đảo cuộc gọi video Deepfake; lừa đảo "khoá SIM" vì chưa chuẩn hóa thuê bao; giả mạo biên lai chuyển tiền thành công...
Với nhóm đối tượng trẻ em, các đối tượng lừa đảo thường sử dụng hình thức dẫn dụ: Lừa đảo cuộc gọi video Deepfake; lừa đảo tình cảm, dẫn dụ chia sẻ hình ảnh nhạy cảm; lừa đảo dịch vụ lấy lại Facebook.
Với nhóm đối tượng sinh viên, thanh niên, các hình thức lừa đảo trên không gian mạng có thể kể đến như: Cài cắm ứng dụng, link quảng cáo cờ bạc, cá độ, tín dụng đen...; phát tán tin nhắn lừa đảo giả mạo Brandname; lừa đảo đầu tư tài chính; lừa đảo tuyển cộng tác viên online; giả danh công an, viện kiểm soát, toà án gọi điện lừa đảo...
Nhóm đối tượng nhân viên văn phòng thường bị dẫn dụ bởi các hình thức như: Đánh cắp thông tin căn cước công dân đi vay tín dụng; lừa đảo chuyển nhầm tiền vào tài khoản ngân hàng; lừa đảo dịch vụ lấy lại Facebook; lừa đảo tình cảm, dẫn dụ đầu tư, nhận bưu phẩm...
Tương tự, nhóm đối tượng công nhân, người lao động có thể bị lừa đảo qua không gian mạng bởi các hình thức: Rải link phishing lừa đảo, seeding quảng cáo bẩn trên Facebook; lừa đảo cho số đánh đề; lừa đảo tung tin giả về cuộc gọi mất tiền; lừa đảo dịch vụ lấy lại tiền khi đã bị lừa; lừa đảo lấy cắp Telegram OTP...
Phụ huynh học sinh cũng là nhóm đối tượng dễ bị lừa đảo. Các đối tượng lừa đảo sử dụng những hình thức lừa đảo như lừa đảo gọi video Deepfake; lừa đảo tuyển người mẫu nhí; giả danh giáo viên/nhân viên y tế báo người thân đang cấp cứu; lừa đảo tung tin giả về cuộc gọi mất tiền...
Những nhóm đối tượng và các hình thức dẫn dụ liên quan đến từng nhóm đối tượng cần lưu ý như sau:
NGƯỜI CAO TUỔI
Những hình thức dẫn dụ lừa đảo phổ biến trên không gian mạng nhắm vào đối tượng người cao tuổi gồm:
1. Lừa đảo "combo du lịch giá rẻ"
2. Lừa đảo cuộc gọi video Deepfake
3. Lừa đảo "khóa SIM" vì chưa chuẩn hóa thuê bao
4. Giả mạo biên lai chuyển tiền thành công
5. Giả mạo trang thông tin điện tử, cơ quan, doanh nghiệp (BHXH, ngân hàng…)
6. Phát tán tin nhắn lừa đảo giả mạo Brandname
7. Giả danh công an, viện kiểm sát, tòa án gọi điện lừa đảo
8. Lừa đảo bán hàng kém chất lượng trên sàn thương mại điện tử
9. Đánh cắp thông tin CCCD đi vay tín dụng
10. Lừa đảo chuyển nhầm tiền vào tài khoản ngân hàng
11. Lừa đảo dịch vụ lấy lại Facebook
12. Lừa đảo tình cảm, dẫn dụ đầu tư, nhận bưu phẩm…
13. Rải link phishing lừa đảo, seeding quảng cáo bẩn trên Facebook
14. Lừa đảo cho số đánh đề
15. Lừa đảo tung tin giả về cuộc gọi mất tiền
TRẺ EM
Những hình thức dẫn dụ lừa đảo phổ biến trên không gian mạng nhắm vào đối tượng trẻ em gồm:
1. Lừa đảo cuộc gọi video Deepfake
2. Lừa đảo tình cảm, dẫn dụ chia sẻ hình ảnh nhạy cảm
3. Lừa đảo dịch vụ lấy lại Facebook
SINH VIÊN - THANH NIÊN
Những hình thức dẫn dụ lừa đảo phổ biến trên không gian mạng nhắm vào đối tượng sinh viên/thanh niên gồm:
1. Lừa đảo "combo du lịch giá rẻ"
2. Lừa đảo cuộc gọi video Deepfake
3. Lừa đảo "khóa SIM" vì chưa chuẩn hóa thuê bao
4. Cài cắm ứng dụng, link quảng cáo cờ bạc, cá độ, tín dụng đen…
5. Phát tán tin nhắn lừa đảo giả mạo Brandname
6. Lừa đảo đầu tư tài chính
7. Lừa đảo tuyển CTV online
8. Giả danh công an, viện kiểm sát, tòa án gọi điện lừa đảo
9. Lừa đảo bán hàng kém chất lượng trên các sàn thương mại điện tử
10. Đánh cắp thông tin CCCD đi vay tín dụng
11. Lừa đảo chuyển nhầm tiền vào tài khoản ngân hàng
12. Lừa đảo dịch vụ lấy lại Facebook
13. Lừa đảo tình cảm, dẫn dụ đầu tư, nhận bưu phẩm…
NHÂN VIÊN VĂN PHÒNG
Những hình thức dẫn dụ lừa đảo phổ biến trên không gian mạng nhắm vào đối tượng nhân viên văn phòng gồm:
1. Lừa đảo "combo du lịch giá rẻ"
2. Lừa đảo cuộc gọi video Deepfake
3. Lừa đảo "khóa SIM" vì chưa chuẩn hóa thuê bao
4. Giả danh các công ty tài chính, ngân hàng thu thập thông tin
5. Cài cắm ứng dụng, link quảng cáo cờ bạc, cá độ, tín dụng đen…
6. Phát tán tin nhắn lừa đảo giả mạo Brandname
7. Lừa đảo đầu tư tài chính
8. Lừa đảo tuyển CTV online
9. Giả danh công an, viện kiểm sát, tòa án gọi điện lừa đảo
10. Lừa đảo bán hàng kém chất lượng trên sàn thương mại điện tử
11. Đánh cắp thông tin CCCD đi vay tín dụng.
12. Lừa đảo chuyển nhầm tiền vào tài khoản ngân
13. Lừa đảo dịch vụ lấy lại Facebook
14. Lừa đảo tình cảm, dẫn dụ đầu tư, nhận bưu phẩm…
15. Rải link phishing lừa đảo, seeding quảng cáo bẩn trên Facebook
16. Lừa đảo cho số đánh đề
17. Lừa đảo tung tin giả về cuộc gọi mất tiền
18. Lừa đảo dịch vụ lấy lại tiền khi đã bị lừa
19. Lừa đảo lấy cắp Telegram OTP
CÔNG NHÂN - NGƯỜI LAO ĐỘNG
Những hình thức dẫn dụ lừa đảo phổ biến trên không gian mạng nhắm vào đối tượng công nhân/người lao động gồm:
1. Lừa đảo "combo du lịch giá rẻ"
2. Lừa đảo cuộc gọi video Deepfake
3. Lừa đảo "khóa SIM" vì chưa chuẩn hóa thuê bao
4. Giả danh các công ty tài chính, ngân hàng thu thập thông tin
5. Cài cắm ứng dụng, link quảng cáo cờ bạc, cá độ, tín dụng đen…
6. Phát tán tin nhắn lừa đảo giả mạo Brandname
7. Lừa đảo đầu tư tài chính
8. Lừa đảo tuyển CTV online
9. Giả danh công an, viện kiểm sát, tòa án gọi điện lừa đảo 10. Lừa đảo bán hàng kém chất lượng trên sàn thương mại điện tử
11. Đánh cắp thông tin CCCD đi vay tín dụng.
12. Lừa đảo chuyển nhầm tiền vào tài khoản ngân
13. Lừa đảo dịch vụ lấy lại Facebook
14. Lừa đảo tình cảm, dẫn dụ đầu tư, nhận bưu phẩm…
15. Rải link phishing lừa đảo, seeding quảng cáo bẩn trên Facebook
16. Lừa đảo cho số đánh đề
17. Lừa đảo tung tin giả về cuộc gọi mất tiền
18. Lừa đảo dịch vụ lấy lại tiền khi đã bị lừa
19. Lừa đảo lấy cắp Telegram OTP
PHỤ HUYNH HỌC SINH
Những hình thức dẫn dụ lừa đảo phổ biến trên không gian mạng nhắm vào đối tượng phụ huynh học sinh gồm:
1. Lừa đảo cuộc gọi video Deepfake
2. Lừa đảo "khóa SIM" vì chưa chuẩn hóa thuê bao
3. Giả danh giáo viên/nhân viên y tế báo người thân đang cấp cứu
4. Lừa đảo tuyển người mẫu nhí
5. Phát tán tin nhắn lừa đảo giả mạo Brandname
6. Giả danh công an, viện kiểm sát, tòa án gọi điện lừa đảo
7. Lừa đảo bán hàng kém chất lượng trên sàn thương mại điện tử
8. Đánh cắp thông tin CCCD đi vay tín dụng.
9. Lừa đảo chuyển nhầm tiền vào tài khoản ngân hàng
10. Lừa đảo tung tin giả về cuộc gọi mất tiền.
(Nguồn: sưu tầm)